Biografie theo van doesburg
Leider wilde hij zijn, en niet in Nederland met zijn ‘verwaten plebeërmentaliteit’: de langverwachte biografie van Theo van Doesburg
Theo van Doesburg () stierf jong, maar hij heeft een niet te overschatten invloed gehad op de Europese avant-garde. Hij was een alleskunner: schilder, essayist, architect, dichter, interieurontwerper en bovenal oprichter van het in opgerichte tijdschrift De Stijl, waaraan namen als Piet Mondriaan, Bart van der Leck, J.J.P. Oud en Gerrit Rietveld zijn verbonden.
Via het immense netwerk dat hij opbouwde tijdens een jarenlang verblijf in Weimar en Parijs, streefde Van Doesburg naar een leidende rol. Hij trachtte die te bemachtigen door het publiceren van manifesten en theoretische beschouwingen, en door zich actief te bemoeien met een veelheid aan kunstenaarsgroepen en tijdschriften. Steeds opnieuw verkondigde hij met een enorme gedrevenheid zijn boodschap. Dat mensen aan hun eigen opvattingen vasthielden snapte hij niet.
Hij verbond zijn opvattingen over schilderkunst al snel met architectuur en zag kleur als middel om beide disciplines in elkaar op te laten gaan. Begin jaren twintig probeerde hij een docentschap aan het beroemde Bauhaus in Weimar te bemachtigen. Zijn ideeën vonden daar weerklank bij een aantal studenten, maar hij riep bij de
De biografie van Theo van Doesburg doet deze bevlogen, tragische kunstenaar recht ★★★★☆
Bij de naam van het kunsttijdschrift De Stijl, en bij het modernisme in de schilderkunst in Nederland, denken velen meteen aan Piet Mondriaan (), wiens abstracte schilderijen wereldberoemd zijn geworden. Iedereen kent de rechthoeken met zwarte lijnen en vlakken in primaire kleuren, al is het maar van een placemat of lampenkap. Mondriaan was een van de belangrijkste medewerkers van De Stijl, maar Theo van Doesburg () was de hoofdredacteur en drijvende kracht achter het tijdschrift, en een belangrijk theoreticus en propagandist van de Nieuwe Beelding, een kunstrichting waarbij in een kunstwerk iedere verwijzing naar de natuur is verdwenen. Zijn schilderijen zijn bij het grote publiek minder bekend.
Van Doesburgs kunsthistorische belang en zijn sleutelrol in de avant-garde van zijn tijd worden door kunstkenners alom erkend; er zijn boekenplanken volgeschreven over zijn ideeën en invloed. Hij was enorm veelzijdig. Naast schilder en hoofdredacteur was hij ook glas-in-loodkunstenaar, typograaf, grafisch vormgever, interieurontwerper, architect, kunstcriticus, dichter en prozaschrijver. Al die kunstvormen hingen voor hem met elkaar samen. Wie was deze figuur, die geboren werd als Emil Küpper
Theo van Doesburg
door Laurens Ham
1. Biografie
Theo van Doesburg werd als Christian Emil Marie (Emiel) Küpper geboren in Utrecht op 30 augustus en gedoopt als lid van Nederlandse Hervormde Kerk. Zijn vader was de fotograaf Wilhelm Küpper, zijn moeder, Henrietta Catherina Margadant, verhuisde in naar Amsterdam en hertrouwde met de magnetisch geneesheer Theodorus Doesburg. Al op jonge leeftijd, zeker vanaf , zou Emiel Küpper de naam Theo van Doesburg gaan voeren. Het was niet een pseudoniem, maar zijn nieuwe naam, afgeleid van die van zijn stiefvader, van wie wel gedacht wordt dat het zijn natuurlijke vader is. Theo/Emiel had een zus en een broer.
Omstreeks had Van Doesburg tijdelijk ambities om naar de School voor Vocale en Dramatische Kunst in Amsterdam te gaan. Als hij daar al gestudeerd heeft, dan slechts korte tijd, want vanaf ontwikkelde hij zich in de eerste plaats als schilder en schrijver. Hij zou zich daarna tot zijn dood in manifesteren in die twee disciplines, maar ook als architect, ontwerper, essayist, tijdschriftredacteur en organisator.
Van Doesburgs jonge jaren stonden in het teken van het schilderen en tekenen en van de militaire dienst, waartoe hij in opgeroepen werd. Hij trouwde in met de dichteres Agnita Feis. Zelf zou hij pas
Theo van Doesburg, biografie van een getormenteerd mens
‘Een seismograaf van de avant-garde’, zo typeren Hans Renders en Sjoerd van Faassen de oprichter van de Stijl Theo van Doesburg (). Ogenschijnlijk was de man vlaggendrager van stromingen als constructivisme, dadaïsme en de Nieuwe Beelding van de Stijlgroep, maar daarvoor was heel wat mythevorming en antedatering nodig. Van Doesburg verstond de kunst van de zelfpromotie als geen ander, hoewel hij aan het einde van zijn korte leven – hij werd slechts 47 jaar oud – weinig vrienden overhad.
Over Van Doesburg is veel gepubliceerd. Zijn werk, ideeën en invloed leidden tot een stroom van publicaties, zozeer dat het kunsttijdschrift Jong Holland in plechtig beloofde eens een jaar niet over Van Doesburg te schrijven &#; maar een biografie was er nog niet. En die wilden Renders en Van Faassen nadrukkelijk leveren. Christian Emile Marie Küpper, zoals Theo van Doesburg in werkelijkheid heette, moest ‘vermenselijkt’ worden. Het ontbrak aan een samenhangend beeld van ‘zijn achtergrond, inspiratiebronnen, ervaringen en uiteenlopende activiteiten’, aldus de auteurs, en dat in de historische en artistieke context van zijn tijd. Daardoor is Ik sta helemaal alleen. Theo van Doesburg niet zozeer een kunsthistorische exercitie geword
Theo van Doesburg ()
Nederlandse kunstschilder, architect en kunsttheoreticus
De Nederlandse kunstschilder, architect en kunsttheoreticus Theo van Doesburg zocht aansluiting bij de internationale avant-garde. Hij is vooral bekend geworden als oprichter en redacteur van het kunsttijdschrift 'De Stijl'. In was hij ook betrokken bij de introductie van dada. Met Kurt Schwitters, Vilmos Huszár en anderen trok hij door het land om deze kunstvorm onder de aandacht te brengen.