Biografie erasmus recensie
Sandra Langereis over haar biografie van planetariumbouwer Eise Eisinga: ‘Ik herken zijn toewijding aan het ambacht’
Er zijn treffende overeenkomsten tussen ‘haar’ drie mannen, de hoofdpersonen van de biografieën die Sandra Langereis schreef. Alle drie gedreven mannen die zich niet van de wijs lieten brengen en hun leven wijdden aan grootse plannen. Beroemd werden ze alle drie: Christoffel Plantijn (), de invloedrijke drukker uit Antwerpen, Desiderius Erasmus (), bijbelhistoricus, schrijver en ‘dwarsdenker’, zoals de ondertitel van Langereis’ boek luidt, en Eise Eisinga (). Zijn biografie Machineman is deze maand verschenen.
Veel mensen kennen Eisinga van het door hem gebouwde planetarium in zijn voormalige woonhuis in Franeker. Daar was ook zijn bedrijf gevestigd, een wolkammerij. Een bezoek aan dit planetarium is ook in onze tijd een favoriet gezinsuitje. In werd het planetarium op de werelderfgoedlijst van Unesco gezet. Het is nog altijd adembenemend om te zien: een perfecte nabootsing van het heelal, opgebouwd met bewegende eikenhouten tandwielen, tegen een hemelsblauw geschilderd plafond. Ongelooflijk dat één man dit heeft ontworpen en gebouwd. Minder bekend is dat Eisinga een patriot was, die actief deelnam aan de Bataafse Revolutie. Hij moest vluchten en werd lange
Lezersrecensie
Stefan Zweig zijn biografie over Erasmus is eigenlijk een portretbiografie en is een verrukkelijke boek en je leest het met veel genot en plezier en is een mooie aanvulling en verdichting op de hoofd essentie van de omvangrijke biografie die Sandra Langereis over Erasmus schreef. In zijn autobiografie ‘De wereld van gisteren’ schrijft Zweig dat hem niet die figuur aantrekt die in de werkelijkheid succes heeft maar die in morele zin gelijk heeft. Dus schrijft hij niet over Luther alhoewel die in dit boek ‘Triomf en tragiek van Erasmus van Rotterdam’ vele bladzijden mede vult, hij werd de grote tegenspeler en plaaggeest van Erasmus. In zijn autobiografie vergelijkt hij zijn houding en opstelling regelmatig met Erasmus die geen besluiten wilde nemen in de krachtmeting voor of tegen Luther, Zweig vond van zichzelf dat hij net als Erasmus niet voor het martelaarschap geboren was. Zweig vond dat Erasmus de ‘Zotheid’ van zijn tijd beter doorzag dan welke wereldverbeteraar ook en hij schrijft dan ook in zijn autobiografie “…na voltooiing van dit versluierd zelfportret…”. Zweig laat overduidelijk zien aan de hand van talloze geciteerde teksten uit brieven en boeken dat Erasmus geen held was in tegenstelling tot zijn grote enorm ui
Biograaf Sandra Langereis geeft Erasmus de eer die hij verdient ★★★★☆
Het is een gedurfd boek, de nieuwe biografie van Erasmus door Sandra Langereis. Het begint al met zijn portret op de omslag. De Europese denker uit Rotterdam had nog wel zo veel moeite gedaan om zichzelf in zijn portretten te laten neerzetten als het ideaaltype van de grote geleerde. Beelden die iconisch zijn geworden, zoals dat van Hans Holbein de Jongere, die een man laten zien met innerlijke rust en een ironische glimlach, een man die zijn werk de baas is en zijn leven onder controle heeft. De beeldvorming is succesvol geweest. Alleen al het afbeelden van zijn muts doet mensen aan Erasmus denken, stelt ook Langereis.
Maar op het omslag van haar boek is de muts het enige wat aan Erasmus’ zelfontworpen beeld doet denken. De biograaf koos voor een recent portret door Neel Korteweg, waarin we Erasmus zien als een jongeman in klaprozenhemd. Het werkt vervreemdend en dat is ook de bedoeling. Langereis wil ons losrukken van het klassieke beeld van de geleerde en ons laten kennismaken met de mens erachter.
Het getuigt van lef om zo’n iconisch beeld zo onder handen te nemen. Het is überhaupt gewaagd om een biografie te schrijven van Erasmus en daarmee in de voetsporen te treden van Johan Huizinga, de grote hist
Recensie: Sandra Langereis – Erasmus. Dwarsdenker. Een biografie
Erasmus als dwarsdenker, bijbelwetenschapper en mens
Erasmus spreekt tot de verbeelding. Zelfs voor zij die enkel de satire Lof der zotheid hebben gelezen, ontpopt de man zich tot een geestige, intelligente en recalcitrante denker. Maar Erasmus is veel meer dan dat. In haar vuistdikke biografie zet Sandra Langereis de man neer als dwarsdenker, bijbelwetenschapper en mens. Op de grens van de middeleeuwen en de moderne tijd, zag Erasmus als een van de eerste denkers uit de lage landen in dat klassieke teksten een product zijn van mensen van vlees en bloed. En die mensen kunnen dus fouten maken, doelbewust misleiden of zich simpelweg gedragen als een product van de tijd en de plaats waarin ze leven. Erasmus koos hiermee resoluut voor de vooruitgang, de argumentatie en het empirisch onderzoek, en tegen dogmatiek en obscurantisme – weliswaar binnen een religieus kader.
Al van jongs af aan is duidelijk dat Erasmus aanleg heeft voor Latijn. Het laatmiddeleeuwse lees- en schrijfonderwijs kon Erasmus echter niet bekoren omdat het gericht was op het disciplineren tot goede gelovigen. Van kleuters werd verwacht dat ze Latijnse gebeden, hymnen en psalmen memoriseerden en opdreunden. Begrip was niet belangrijk. Oo
Goddelijke genade
In de eerste dertig pagina’s van Sandra Langereis’ volumineuze Erasmus-biografie vertrekt de lezer met drie schepen uit Rotterdam, op 27 juni Aan boord van een van de schepen treffen we Erasmus aan, die de lezer regelmatig toespreekt. Hoe kan dat? De grote Rotterdammer is dan al minstens vijftig jaar dood. Maar van meet af aan sleept de tekst je mee op een wereldreis waarin de schepen met Erasmus aan boord langs de zuidkant van het Amerikaanse continent het verre Oosten proberen te bereiken. Het eten raakt op, ondanks de strenge vorst duiken de matrozen het ijswater in om mosselen te zoeken. Hun natte kleren en schoenen drogen niet. De scheepschirurgijn zet veel bevroren voeten af. Het grootste deel van de bemanningen komt om. Als lezer onderga je de honger, voel je de kou, onderga je de wanhoop en vecht je mee tegen goed bewapende inheemse bewoners.
Wat heeft het met Erasmus te maken? Het blijkt te gaan om een houten beeld van Erasmus dat op de achtersteven staat van het ene schip dat uiteindelijk Japan bereikt en dat na de nodige avonturen terechtkomt in het Tokyo National Museum. Erasmus vertelt dit allemaal, als beeld natuurlijk, en verhaalt ook hoe hij in Amsterdam belandt en hoe hij bijvoorbeeld later ludiek door Floris Tilanus in De Groene Amste