Franz kafka doodsoorzaak

Kafka-biografie met karakter

Literatuurwetenschapper Reiner Stach heeft zijn duizelingwekkende Kafka-biografie voltooid. Het laatste deel gaat over de jeugdjaren en leest als een roman. Op voorbeeldige wijze laat Stach zien hoe het geweest moet zijn om Franz Kafka te wezen.

Achttien jaar lang heeft hij eraan gewerkt, waarvan hij een deel zelfs mede heeft gefinancierd door online te pokeren. En het boek ligt er dan toch maar: de driedelige Kafka-biografie van Reiner Stach, waarvan het afsluitende deel nu is verschenen, en die ongetwijfeld nog lange jaren als standaardwerk zal gelden.

Over Kafka () zijn hele bibliotheken volgeschreven, maar vreemd genoeg bestond er nog geen goede biografie in zijn eigen taal, het Duits. Kafka's jeugd was in de jaren vijftig uitgebreid beschreven door Klaus Wagenbach, die zelfs nog mensen had geïnterviewd die de schrijver persoonlijk hadden gekend. En er was een goede Engelstalige biografie van Ernst Pawel, The Nightmare of Reason uit Maar van het vele biografisch onderzoek dat sindsdien in vaktijdschriften is verschenen, bestond nog geen synthese: alsof niemand zijn vingers durfde te branden aan het leven van een schrijver die eigenlijk nauwelijks leek te hebben geleefd.

Reiner Stach is als literatuurwetenschapper gepromoveerd op Kafka en

door Allard van Gent

Midden jaren negentig vat de Duitse literatuurwetenschapper Reiner Stach het plan op een groot opgezette Kafka biografie te schrijven. S. Fischer Verlag gaat akkoord. In verschijnt het eerste deel, zes jaar later deel twee en in sluit Stach zijn mammoetproject af. De biografie telt ruim pagina’s.

Reiner Stach studeerde filosofie, wiskunde en literatuurwetenschap. Wanneer hij in met de Kafka-biografie begint, is het voor hem al duidelijk dat die uit drie delen zal bestaan. Hij gaat bewust met deel twee van start. Er zou in de toekomst immers nog materiaal uit de nalatenschap van Kafka’s vriend Max Brod kunnen opduiken en over de eerste periode van Kafka’s leven is geen uitvoerige correspondentie voorhanden. Dagboeken zijn er volgens Stach waarschijnlijk wel geweest, maar Kafka heeft ze vermoedelijk zelf vernietigd. Dus vangt de biografie midden in het leven van Kafka aan. Het is de fase waarin zijn belangrijkste werken tot stand komen. ‘Dat kwam goed over bij het publiek. De mensen wilden weten hoe Der Process en Die Verwandlung zijn ontstaan. Dat staat in het middelste deel. De lezers hebben de volgorde dus niet als gebrek gezien, maar als een prachtige toegang tot de biografie’, vertelt Reiner Stach tijdens mijn bezoek aan zijn woning in Berlijn. Vo

biografie: Franz Kafka

[Praag - Wenen ]

Franz Kafka was de oudste zoon van Hermann en Julie Kafka. Twee broertjes overleden al op jonge leeftijd; drie zusjes bleven wel in leven.
Franz werd naar Duitse scholen gestuurd. In haalde hij zijn gymnasium-diploma. Hij ging studeren aan de Karel Ferdinand Universiteit. Hij stond eerst ingeschreven voor scheikunde, maar verwisselde die studie binnen de kortste keren voor rechten. Het semester daarna probeerde hij Duitse Literatuur, maar omdat hij het niet eens kon worden met zijn professoren noch met de studie zelf, keerde hij terug naar zijn rechtenstudie. In studeerde hij af als jurist.
In verscheen er op aandringen van zijn vriend Max Brod zijn eerste bundel getiteld 'Meditatie', een verzameling korte verhalen.
In won hij de Theodor Fontane prijs, maar hij verwierf nog geen algemene bekendheid. In vroeg hij zijn vriendin Felice Bauer ten huwelijk, maar toen hij in dat jaar tuberculose bleek te hebben, maakte zij het uit. Last hebbende van zijn voortdurende angst voor seksualiteit had ze genoeg van zijn problemen. In trouwde zij met een andere man, maar zij bewaarde wel de brieven van Franz.
In juni overleed hij aan de gevolgen van tbc.

Zijn wens dat zijn geschriften verbranden zouden worden, werd door zijn beste vriend

Breed spectrum

Pawel toont verder aan dat Kafka na zijn puberteit helemaal niet zo wanhopig en ongelukkig was als hij zich later wenste te herinneren. Allemaal prachtige correcties op het officiële Kafka-beeld.

Maar daarin zit niet de sterkte van deze sympathieke levensbeschrijving. Dat is Pawels brede spectrum, het is de oppervlakte van het politieke en culturele podium waarop hij Kafka laat groeien. Het decor blijft vrijwel onveranderd Praag en zo hoort het.

Een van de eerste studies die ik over Kafka in handen kreeg was, lang geleden, een beduimeld exemplaar van Jan Molitor dat in was verschenen onder de titel Asmodai in Praag, Franz Kafka, zijn tijd en zijn werk. Jan Molitor is het pseudoniem van dr. Aimé van Santen, een taalgeleerde met een - zeker zo belangrijk - Tsjechische achtergrond. Molitor had het niet op Brod die hij Broderij en Broddelen verweet. Molitors voornaamste klacht was dat wel breeduit werd geschreven over de invloed van Dante, Kleist, Hebel en desnoods van Tolstoi op Kafka's werk, maar dat de geografische en maatschappelijke achtergronden waaruit Kafka's werk ontstond mistig bleven. Er moest meer uit bestaande bronnen worden geput, literatuur over Oostenrijk en Tsjechoslowakije moest worden geraadpleegd. Praag moest worden blootgele

De geschiedenis van een vriendschap
Maar van ongelijke persoonlijkheden

Max Brod, Franz Kafka, Eine Biographie. (Verlag Heinrich Mercy Sohn, Prag

Deze biografie van Franz Kafka, geschreven door een zijner intiemste vrienden, zullen velen met mij, die Kafka bewonderen als een van de belangrijkste schrijvers der laatste decenniën, met een zekere spanning hebben tegemoetgezien. Immers: er is nog veel op te helderen over dezen auteur, wiens werken soms den indruk maken uit de lucht te zijn gevallen, als een wonder te zijn ontstaan. Kafka leeft zoo sterk in zijn boeken, dat men zijn leven onwillekeurig vereenzelvigt met het autobiografische droomleven van zijn held K, of ‘Karl’. Maar er was natuurlijk ook een andere Kafka, die zich in de autobiografieën trachtte te verweren tegen de ervaringen van zijn dagleven; hem leert men in de werken slechts door teekenen kennen en zijn lotgevallen verdwijnen in het licht van die voortdurende obsessie, van die even voortdurende helderheid en van dien wonderlijken droomhumor, dien Kafka als een volstrekt persoonlijk instrument hanteert.