Kafka biografie reiner stach
Kafka-biografie met karakter
Literatuurwetenschapper Reiner Stach heeft zijn duizelingwekkende Kafka-biografie voltooid. Het laatste deel gaat over de jeugdjaren en leest als een roman. Op voorbeeldige wijze laat Stach zien hoe het geweest moet zijn om Franz Kafka te wezen.
Achttien jaar lang heeft hij eraan gewerkt, waarvan hij een deel zelfs mede heeft gefinancierd door online te pokeren. En het boek ligt er dan toch maar: de driedelige Kafka-biografie van Reiner Stach, waarvan het afsluitende deel nu is verschenen, en die ongetwijfeld nog lange jaren als standaardwerk zal gelden.
Over Kafka () zijn hele bibliotheken volgeschreven, maar vreemd genoeg bestond er nog geen goede biografie in zijn eigen taal, het Duits. Kafka's jeugd was in de jaren vijftig uitgebreid beschreven door Klaus Wagenbach, die zelfs nog mensen had geïnterviewd die de schrijver persoonlijk hadden gekend. En er was een goede Engelstalige biografie van Ernst Pawel, The Nightmare of Reason uit Maar van het vele biografisch onderzoek dat sindsdien in vaktijdschriften is verschenen, bestond nog geen synthese: alsof niemand zijn vingers durfde te branden aan het leven van een schrijver die eigenlijk nauwelijks leek te hebben geleefd.
Reiner Stach is als literatuurwetenschapper gepromoveerd op Kafka en
door Allard van Gent
Midden jaren negentig vat de Duitse literatuurwetenschapper Reiner Stach het plan op een groot opgezette Kafka biografie te schrijven. S. Fischer Verlag gaat akkoord. In verschijnt het eerste deel, zes jaar later deel twee en in sluit Stach zijn mammoetproject af. De biografie telt ruim pagina’s.
Reiner Stach studeerde filosofie, wiskunde en literatuurwetenschap. Wanneer hij in met de Kafka-biografie begint, is het voor hem al duidelijk dat die uit drie delen zal bestaan. Hij gaat bewust met deel twee van start. Er zou in de toekomst immers nog materiaal uit de nalatenschap van Kafka’s vriend Max Brod kunnen opduiken en over de eerste periode van Kafka’s leven is geen uitvoerige correspondentie voorhanden. Dagboeken zijn er volgens Stach waarschijnlijk wel geweest, maar Kafka heeft ze vermoedelijk zelf vernietigd. Dus vangt de biografie midden in het leven van Kafka aan. Het is de fase waarin zijn belangrijkste werken tot stand komen. ‘Dat kwam goed over bij het publiek. De mensen wilden weten hoe Der Process en Die Verwandlung zijn ontstaan. Dat staat in het middelste deel. De lezers hebben de volgorde dus niet als gebrek gezien, maar als een prachtige toegang tot de biografie’, vertelt Reiner Stach tijdens mijn bezoek aan zijn woning in Berlijn. Vo
Twee bundels met nagelaten fragmenten
Een paar maanden geleden is er bij uitgeverij Koppernik een mooie bloemlezing uit het nagelaten werk van Kafka verschenen onder de titel In het labyrint. Al eerder was er een vergelijkbare bloemlezing in de VS uitgekomen: The Lost Writings. Hierover eerst iets. Waarom zal dadelijk blijken.
The Lost Writings
Van Kafka komt Reiner Stach na de voltooiing van zijn driedelige biografie in kennelijk niet af. In verscheen van hem bij een Amerikaanse uitgever zijn keuze uit het nagelaten werk van Kafka onder de titel The Lost Writings.
Verbazing wekt dat woord ‘lost’. Ik had al eerder van die titel gehoord en dacht meteen: niks ‘lost’, al het nagelaten werk staat in de tweedelige Nachgelassene Schriften und Fragmente uit resp. en die de periodes en beslaan. Of zou het nog onbekend werk betreffen uit Max Brods nalatenschap, na een slepend prozes eindelijk in de National Library of Israel beland? Nee, het blijkt inderdaad om teksten uit die twee genoemde delen te gaan.
Je zou kunnen zeggen — Stach doet dat ook — dat ze in zekere zin ‘lost’ zijn voor de doorsnee Kafka-lezer die vooral vertrouwd is met vooral Die Verwandlung, Das Urteil en de drie romans. Want vertrouwdheid met het nagelaten werk vergt meer. Wel kwam in Ida
In is het jaar geleden dat Franz Kafka stierf. Speciaal voor dit jubileum produceren de Duitse ARD (samenwerkingsverband van de Duitse openbare regionale omroepen) en de Oostenrijkse omroep ORF een zesdelige miniserie over Kafka. Het scenario levert niemand minder dan Daniel Kehlmann, de regie is in handen van David Schalko.
Alle ARD-zenders (NDR, WDR, SWR, BR, MDR, RBB, HR, SR en Radio Bremen) werken samen met de ORF en het productiebedrijf Superfilm bij het prestigeproject &#;Kafka&#;. De scenario’s voor de zes afleveringen zijn gebaseerd op de driedelige Kafka biografie van Reiner Stach.
&#;Ik ben trots en dankbaar dat ik op basis van het standaardwerk van Reiner Stach voor de fantastische regisseur en verhalenverteller Davis Schalko de draaiboeken mocht schrijven&#;, zegt Daniel Kehlmann. &#;
&#;Franz Kafka&#;s nachtmerries zijn onze dagelijkse realiteit: in zijn donkere en toch komische visioen heeft hij de wereld voorvoelt waarin we nu allemaal leven. Deze visioenen komen uit het niets, maar ontstonden uit zijn leven, zijn familie, zijn persoonlijke omgeving. &#;
De rolverdeling is bekend. Joel Basman speelt Franz Kafka, Daniel Brühl speelt Max Brod, Nicholas Ofczarek is Hermann Kafka en Liv Lisa Fries kruipt in de huid van Milena Jesenská.
De eerste opnames vinden
Reiner Stach
Franz Kafka in de 21ste eeuw
Hoe komt het dat we jaar na zijn dood nog altijd in de ban zijn van Franz Kafka? Waarom vinden we Kafka nog steeds zo modern en actueel? Wat staat ons in het gedenkjaar te wachten? Reiner Stach, Kafka’s belangijkste biograaf, geeft hierop de volgende antwoorden.
Von Reiner Stach
De Praagse schrijver Franz Kafka, die nog geen 40 jaar oud in stierf, geldt al heel lang als een van de grondleggers van het modernisme in de literatuur. Hoewel hijzelf maar weinig proza uitgaf − zijn drie romans bleven onvoltooid − en enorm veel fragmenten naliet, staat zijn aanzien als klassieker buiten kijf. Een leerling van een Duitstalig gymnasium zal bij het vak Duits absoluut met Kafka te maken krijgen. In bijna alle Duitse deelstaten zijn Kafka’s teksten ook eindexamenstof.
Zelfs binnen het selecte gezelschap der literaire klassiekers neemt Kafka een bijzondere plaats in. Enerzijds geldt hij als een ‚moeilijke‘, diepzinnige schrijver die niet zelden in raadselen spreekt en wereldwijd generaties tekstverklaarders heeft beziggehouden en nog steeds bezighoudt. Een schrijver ook wiens teksten regel voor regel op methodisch efficiënte wijze als openbaringen bestudeerd worde