Willem mengelberg biografie

Biografie Willem Mengelberg voltooid

Op dinsdag 13 september werd het tweede deel van de biografie van Willem Mengelberg van de hand van Frits Zwart in de Kleine Zaal van het Concertgebouw op feestelijke wijze gepresenteerd.

Het eerste exemplaar werd aangeboden aan de nieuwe chef-dirigent van het Concertgebouworkest, Daniele Gatti. Jan Raes (algemeen directeur van het Koninklijk Concertgebouworkest) en Simon Reinink (directeur Koninklijk Concertgebouw) belichtten ieder kort vanuit hun eigen perspectief het belang van Willem Mengelberg en de positie van chef-dirigent.

Aan de bijeenkomst werd meegewerkt door Laetitia Gerards (sopraan) en Jacob Bogaart (piano). Zij brachten liederen van Willem Mengelberg ten gehore. De organisatie van de bijeenkomst was in handen van het Koninklijk Concertgebouworkest, het Koninklijk Concertgebouw, de Willem Mengelberg Stiftung en uitgeverij Prometheus.

Omschrijving Willem Mengelberg
Willem Mengelberg () is de grootste dirigent die Nederland tot nu toe heeft gehad, en tegelijkertijd een van de meest omstreden dirigenten.
Deze biografie beschrijft de periode na Mengelbergs succesvolle carrière in Amerika, de strijd om het beoogde operagebouw op het Amsterdamse Museumplein en Mengelbergs gevechten met de fiscus.
In de jaren dertig is

 
  
 

Frits Zwart: Willem Mengelberg - een biografie

Deel 1:
Deel 2:

Uitgeverij Prometheus

Deel 1: pag., geïllustreerd () ISBN (gebonden), (paperback)

Deel 2: pag., geïllustreerd () ISBN (gebonden)

Verkoopprijs € 79,99 (gebonden) en € 39,99 (paperback)

Klik hier voor de recensie van de Engelstalige editie

 

 

 


Aan biografische werken over Nederlandse dirigenten is geen gebrek. Als ik goed nadenk weet ik van het bestaan van boeken over Eduard van Beinum, Cornelis Dopper, Eduard Flipse, Jan van Gilse, Henri van Goudoever, Bernard Haitink, Henri Hermans, Paul van Kempen, Reinbert de Leeuw, Willem van Otterloo, Henk Spruit en Hans Vonk. Deze lijst is vast niet compleet en u mist ongetwijfeld minstens één naam, Willem Mengelberg. De mijns inziens grootste maar tevens meest omstreden Nederlandse dirigent verdient een grootse biografie, letterlijk en figuurlijk, en die heeft hij ook gekregen.

Op 13 september werd in de goed bezette Kleine Zaal van het Concertgebouw het tweede deel van de Mengelberg-biografie van Frits Zwart gepresenteerd. Zowel de directeur van het Concertgebouw als van het Concertgebouworkest hielden korte toespraken. Het eerste exemplaar werd aan Da

Van de wieg tot het gedenkboek
Willem Mengelberg en de biografie van een kunstenaar
Emanuel Overbeeke

Over Willem Mengelberg was tijdens en na zijn leven altijd veel te doen. De emoties over hem konden hoog oplopen, maar die waren niet altijd gebaseerd op veel informatie. Over het meest omstreden facet van Mengelberg heerste grote onduidelijkheid. In hoeverre verandert het eerste deel van de lijvige biografie over Mengelberg van Frits Zwart iets aan deze situatie? Wil de biograaf uitsluitend feitenmateriaal presenteren of neemt hij stelling in een langlopend en principieel debat?

Willem Mengelberg () is zonder twijfel een van de belangrijkste en een van de meest omstreden Nederlandse musici van deze eeuw. Van tot was hij de dirigent van het (toen nog niet Koninklijk) Concertgebouworkest en gaf hij het orkest een nationale en internationale reputatie die voor toenmalige begrippen ongehoord was. Zijn vijfentwintigjarig jubileum als dirigent bij het Concertgebouworkest in vierde hij met een feest waarop alle symfonieën van Gustav Mahler werden uitgevoerd. Een ongekende muzikale en promotionele prestatie voor een tijd, waarin Mahlers muziek nog lang niet die massale bekendheid had die zij nu heeft. Het evenement lokte vele binnen- en buitenlandse coryfeeë

De Nederlandse dirigent Willem Mengelberg was geen nationaalsocialist en werd niet gedreven door een politiek-ideologische overtuiging. Toch dirigeerde hij gedurende de jaren dertig van de vorige eeuw in nazi-Duitsland en zette hij zijn werkzaamheden als chef-dirigent van het Concertgebouworkest tijdens de Duitse bezetting voort.

De dirigent die in Nederland decennia lang was beschouwd als een volksheld groeide door zijn handelen uit tot een symbool van collaboratie met de Duitse bezetter. Het kostte hem na de Tweede Wereldoorlogzijn functie bij zijn orkest in Amsterdam. In eenzaamheid verbleef hij de laatste jaren van zijn leven in Zwitserlandzonder ooit nog zijn baton op te heffen. Het verhaal van Willem Mengelberg is dat van een Heldenlebenmet een tragisch einde.

Waarom dirigeerde Willem Mengelberg () gedurende de jaren dertig en veertig van de twintigste eeuw voor de nazi’s? Hoe representatief was Mengelberg eigenlijk voor de historische context waarin hij als musicus werkzaam was? Op deze beide vragen zal in deze longread een antwoord worden gegeven, waarbij biografische elementen uit het leven van Mengelberg afgewisseld zullen worden met theoretische opmerkingen over het biografisch genre binnen de geschiedwetenschap.

Regel en uitzondering

Mengelbergs rol binnen

Mengelberg, Joseph Wilhelm ()

&#; Huygens ING - Amsterdam. Bronvermelding: C. von Gleich, 'Mengelberg, Joseph Wilhelm ()', in Biografisch Woordenboek van Nederland. URL: []

Mengelberg, Joseph Wilhelm (Willem), pianist en dirigent (Utrecht - Zuort (Zwitserland) ). Zoon van Friedrich Wilhelm Mengelberg, architect, beeldhouwer en schilder, en Wilhelmina Anna Helena Schrattenholz. Gehuwd op met Mathilda Elisabeth Augusta Maria Wübbe, zangeres. Uit dit huwelijk werden geen kinderen geboren.

Mengelberg stamt uit een geslacht van beeldende kunstenaars te Keulen. Zijn vader maakte naam als architect op het gebied van de rooms-katholieke kerkbouw. In vestigde deze zich met zijn gezin in Utrecht, waar Willem als vierde kind werd geboren. Muzikale aanleg was bij de moeder aanwezig. De jonge Willem kreeg pianoles en werd op tienjarige leeftijd opgenomen in het koor Sint Gregorius Magnus van de Utrechtse kathedraal. Op aanbeveling van jhr. J.C.M. van Riemsdijk, een vooraanstaande figuur in het Utrechtse muziekleven, kwam hij in op de Toonkunst Muziekschool, waar M.W. Petri (piano) en R. Hol (theorie) zijn leraren werden. Nadat hij ook het gymnasium doorlopen had, volgde hij van tot de muzikale vakopleiding aan het conservatorium in Keulen. Zijn hoofdvakken waren piano (bij I