Lege kasten - annie ernaux
Het dubbele leven van Annie Ernaux
Zeg: je me souviens… Wat zie je?
Niet het grote, ommuurde grasveld in Lausanne, het openluchtzwembad vlak naast het meer van Genève, en de hoogste duikplank die, tot je opluchting, buiten gebruik was. Waar je in Een Spaans hondje van Rascha Peper las hoe iemand een sekswerker belde, alsof het de normaalste zaak van de wereld was, en waarin iemand naar de naam Pleuntje luisterde en je je afvroeg of er mensen waren die echt zo heetten.
Niet Kevin, Fatih, Tayfun of Sam, niet Gamze, Dylan of Eva, niet Melkfles (die zou eindigen als bankier in Parijs) en vast ook niet Tandvlees (het laatste wat je hoorde was dat hij met een opgevoerde brommer was geflitst op de A13). Niet de bordeauxrode plastic schuiflade onder het bureautje waarin je je opdrachten verstopte, in plaats van ze gewoon te maken. Geloofde je werkelijk dat niemand het zou opmerken? Het einde van de geschiedenis was een feit, maar daar was je niet mee bezig.
Niet de boodschap op de groene muur ergens in het noorden van Engeland waarvoor je, gezeten op de kleine Triumph Tiger Cub van je moeder, poseerde. Je vuurrode, gemillimeterde haar als illustratie bij de woorden erboven: Say it loud, I’m red and I’m proud. Een bierreclame. Be a Beamish redhead.
Misschien herinner je
Je kunt als individu de illusie hebben dat je je 'eigen' leven leidt, lijkt Annie Ernaux te willen zeggen met Les années, maar we zijn allemaal speelballen van de omstandigheden. In detail neemt ze de jaren van haar eigen leven (van tot , want het boek verscheen in ) onder de loep: de dingen die je kon en zelfs moest kopen, seksuele moraal, de verhoudingen tussen de generaties, politiek, wereldgebeurtenissen en wat je daar in Frankrijk van meekreeg, enzovoort.
Normaliter is dat de achtergrond van een biografie of een autobiografie, maar Ernaux stelt het allemaal op de voorgrond. Over haar eigen leven kom je alleen zijdelings wat te weten: dat ze uit een kruideniersgezin in Normandië komt, dat ze trouwde en weer scheidde, dat ze een aantal minnaars heeft gehad, dat ze docente was en moeder, en dat ze in de loop van de tijd het idee kreeg voor een boek als De jaren.
Dat ze ondertussen ook andere romans schreef kom je bijvoorbeeld uit Les années niet te weten.
Hoe moeilijk het is om zo'n voortdurend veranderend tijdsbeeld te schrijven besef je als je in probeert een en ander aan te vullen. Ja, we hebben Sarkozy en Macron gehad, #MeToo, de aanslag op CharlieHebdo en de Bataclan, Netflix en andere streamingdiensten, de opkomst van extreem
&#;De Jongeman&#; door Annie Ernaux
In verscheen De Jaren, de vertaling van een roman van Annie Ernaux die voor het eerst brede weerklank vond in het Nederlandse taalgebied. In Frankrijk werd zij al veel langer als een ‘groot’ auteur beschouwd. In deze roman schetst zij een collectieve biografie; zij beschrijft haar eigen leven vanaf haar geboorte in tot heden in relatie tot dat van haar tijdgenoten in Frankrijk.
In kreeg Annie Ernaux de Nobelprijs voor de literatuur. Het was de bekroning van een rijk oeuvre. Een aantal eerder verschenen romans werden in het Nederlands vertaald en in kwam een nieuwe titel uit, De Jongeman. Dit kleine boekje omvat inclusief het nawoord van de vertaler 42 pagina’s. Niet alleen de omvang is anders dan anders: Annie Ernaux schrijft in de eerste persoon en niet zoals in De Jaren en eerder werk in de derde.
Het motto van De Jongeman is een consistente typering van haar hele werk: “Als ik de dingen die ik meemaak niet opschrijf, zijn ze niet af, dan zijn ze alleen maar geleefd.” Schrijven is voor Annie Ernaux een vorm van archeologie, waarin ze de gebeurtenissen in haar leven van veel kanten kan bekijken en duiden. Découvrir noemt ze dat zelf. In De Jongeman onderzoekt ze een ervaring die al opdook in De Jaren. Ze noemt het een palim
&#;De Jaren&#; door Annie Ernaux
“Alle beelden zullen verdwijnen”. Zo begint De Jaren van Annie Ernaux.
Er volgen flarden beschrijvingen van beelden; ‘het betraande gezicht van Alida Valli dansend met Georges Wilson in de film ‘Une aussi longue absence’ of ‘de in kanten lompen gehulde mummies bungelend aan de muren van de Catacombe dei Cappucini in Palermo’. Ze vervolgt: “De werkelijke of de gefantaseerde beelden…. Ze zullen allemaal in één klap verdwijnen, zoals ook zijn verdwenen de miljoenen beelden achter de voorhoofden van grootouders die een halve eeuw geleden zijn overleden, van ouders die intussen ook dood zijn.”
De Jaren kwam in uit in Frankrijk maar is pas recent vertaald in het Nederlands. In Frankrijk is Annie Ernaux een gevestigd auteur. Daar was die roman er een in een lange schrijversloopbaan, een die ook buiten Frankrijk grote weerklank vond. Misschien omdat velen herkennen wat er op de achterflap staat: ‘Dit boek is een collectieve autobiografie van onze tijd.’
Annie Ernaux werd geboren in in Normandië, in een eenvoudig milieu. Zij studeerde romanistiek en is sinds docente én schrijfster. Lege kasten en Meisjesherinneringen zijn enkele andere romans, die in het Nederlands werden vertaald. Al haar werk is autobiografisch, geïnspireerd door het
De Jaren &#; Annie Ernaux
Beschrijving
De Nobelprijs voor de Literatuur is op 6 oktober toegekend aan Annie Ernaux (82), een van de belangrijkste Franse auteurs van deze tijd. Ernaux is met haar taboedoorbrekende boeken lang een buitenstaander geweest in de Franse literatuur. De belangrijkste thema&#;s die gedurende meer dan vier decennia door haar werk lopen, zijn: het lichaam en seksualiteit; intieme relaties; sociale ongelijkheid en de ervaring van het veranderen van klasse door middel van onderwijs; tijd en geheugen; en de overkoepelende vraag hoe deze levenservaringen te schrijven.
Ernaux’ meesterwerk De Jaren (Les Années, ) verscheen pas in in Nederlandse vertaling. In dat boek verbindt de schrijfster zonder ooit de ik-vorm te gebruiken persoonlijke herinneringen met de Franse én de wereldgeschiedenis over een spanne van meer dan zestig jaar. Het was vertaler Rokus Hofstede die het boek hier in beeld bracht na een zware lobby bij uitgeverij De Arbeiderspers. Het werd een groot succes en lovend besproken.
Als vermenging van autobiografische fictie en sociologie is De jaren ‘een Op zoek naar de verloren tijd van ons tijdperk van mediadominantie en consumentisme’ (The New York Times), een monumentale bijdrage aan de twintigste-eeuwse Franse geschiedenis zoals wee