Biografie mondriaan recensie
Dichter bij Mondriaan
Mondriaanjaar | interview | Piet Mondriaan is voor velen ongenaakbaar, lastig te benaderen. Kort voor de start van het Mondriaanjaar verschijnt een biografie door Hans Janssen die het werk toelicht vanuit het hoofd van de schilder.
Hij boog voorover en ging naar binnen door de lage voordeur. Hij hing zijn jas weg, liep naar de schildersezel en voelde voorzichtig met zijn vingers of het beschilderde doek droog genoeg was. Het wit had hij het laatst aangebracht, dicht tegen de grijze lijnen aan geschilderd. Het was droog. '
Er zijn geen verslagen van Mondriaans schildersessies in zijn hut op de Larense hei overgeleverd, laat staan van zijn gedachten. Toch opent de biografie die Hans Janssen, conservator moderne kunst van het Gemeentemuseum in Den Haag, van de schilder schreef met een heel precieze beschrijving van hoe Mondriaan in te werk zal zijn gegaan en wat hij zal hebben gedacht bij het maken van 'Compositie met grijze lijnen'.
De biografie 'Piet Mondriaan - een nieuwe kunst voor een ongekend leven' wijkt af van alle voorgaande biografieën van Mondriaan () door deze verregaande vereenzelviging met de schilder tijdens het werken. We horen Mondriaan denken, kijken, zoeken en uiteindelijk de kwast op het doek zetten.
Janssen kiest voor de vorm va
Het leven van Piet Mondriaan verstrippen in een biografie, dat blijkt best nog een uitdaging
Je kon erop wachten: de verstripping van Piet Mondriaans leven en werken. Een decennium geleden deed stripmaker Robert van Raffe al eens een onvoltooide poging, nu is er alsnog een biografie, getekend door Erik de Graaf: Mondriaan – Een betere wereld. Hierin concentreert De Graaf zich op de periode en laat hij Mondriaan al op de tweede bladzijde zeggen: ‘Ik ben ervan overtuigd dat harmonie in kunst zal leiden tot een maatschappij met evenwichtige verhoudingen. De mensen zullen gelukkiger zijn.’
Grootse ideeën dus, die vragen om radicale schilderijen. Aan radicaliteit ontbrak het Mondriaan niet, aan realiteitszin wel een beetje. Maar de vraag is hier: heeft Erik de Graaf zijn eigen ambities waar kunnen maken?
Mondriaan was de grote man van de Nieuwe beelding, een stroming die universele waarden wilde vertegenwoordigen, wat resulteerde in schilderijen die zijn opgebouwd uit rechte lijnen, vakken en primaire kleuren. ‘Ik laat alle poespas weg’, zei de kunstenaar. Een stripverhaal bestaat ook uit lijnen en vakken, die worden verlevendigd door de personages en hun lichaamstaal. Tenminste, als je soepel kunt tekenen en de anatomie van je hoofdrolspelers beheerst.
Helaas is dat niet de
Biografie van een man die nergens rust vond
Sjoerd van Faassen en Hans Renders, &#;Ik sta helemaal alleen&#;
Wanneer in een conversatie iemand De Stijl aanhaalt, wordt al snel de link gelegd naar Piet Mondriaan (). Terwijl het tijdschrift &#; waaraan de kunststroming zijn naam ontleende &#; opgericht werd door Theo van Doesburg (). Van Doesburg blijft &#; vreemd genoeg &#; een naam die vaak beantwoord wordt met een vragende blik.
Architect, schilder, typograaf en theoreticus: van Doesburg beperkte zich niet tot één vakgebied. Bovendien bevond hij zich in het middelpunt van de moderne kunst. Door internationale contacten was hij zowel thuis in absurdistische dada-middens als in puristische constructivistische kringen. Voor wie een idee wil krijgen hoe hij te werk ging, is een werk als Compositie () een uitstekend vertrekpunt. In een vijftal tekeningen transformeert hij een koe tot een verzameling veelkleurige recht- en vierkanten. Van natuur naar abstractie in vijf stappen.
Ontkrachten van mythes
Het hoeft geen betoog dat een figuur als Theo van Doesburg potentieel stof oplevert voor een boek dat het (vaak) enge genre van de biografie overstijgt. Van Faassen en Renders beperken zich in dit werk dan ook niet tot het afraffelen van een sappig levensverhaal. Dit is een boe
Het luciferdoosje en de Nieuwe Beelding
Over de wenselijkheid van een Mondriaan-biografie
Antoon Erftemeijer
Aan de beroemdste Nederlandse kunstenaar van de twintigste eeuw is tot op heden geen serieuze, wetenschappelijke biografie gewijd. Terwijl Picasso, Dalí, De Kooning en vele andere toonaangevende kunstenaars van de moderne tijd inmiddels al door biografen zijn ‘uitgekleed’, bleef Mondriaan tot nu toe buiten de behandelkamer. Antoon Erftemeijer vraagt zich af hoe een biografie van Mondriaan er uit zou kunnen zien.
In had ik de eer en het genoegen om Michel Seuphor in Parijs te ontmoeten. De toen al zevenennegentigjarige schrijver en beeldend kunstenaar was bereid me te ontvangen in zijn appartement aan de Avenue Emile Zola, waar hij, vanachter een overladen bureau in een even overladen werkkamer, geduldig inging op al mijn vragen over Piet Mondriaan. Ik liep met het idee rond om iets met Mondriaan ‘te doen’ - bijvoorbeeld een biografie van hem schrijven. Seuphor had Mondriaan goed gekend van tot , het jaar waarin Mondriaan Parijs verliet. Hij was de eerste die een dik boek over de schilder samenstelde. Een van zijn vele herinneringen aan Mondriaan was de volgende: ‘Mondriaan hield van wandelingen. Hij zei dat hij een b
Léon Hanssen: Alleen een wonder kan je dragen - Over het sublieme bij Mondriaan Uitgeverij Huis Clos, Rimburg, Amsterdam (), blz., geïllustreerd ISBN 90 41 6 - € 22,50 |
Dit boek gaat over een subliem kunstenaar. Niet, zoals de auteur uitlegt, in de betekenis van supermooi (hoewel dat bij Mondriaan zeker het geval is), maar meer in de filosofische betekenis, het krachtenveld tussen de polen van verwondering en verschrikking. Een tweede, niet minder belangrijk motief is het 'vagebonderen', als de werkmethode van deze cultuurhistoricus die uitgaat van een onderzoekmatig en organiserend (ik zou eraan toe willen voegen: en deels ordenend) principe. Dan is er tot slot nog een derde thema: dat van de wereld waarin Mondriaan heeft gewerkt. Toch is het geen biografie geworden. Het lijkt eerder op een zwerftocht, zoals ook in het leven van Mondriaan vele onverwachte wendingen zijn lot in hoge mate hebben bepaald. Met als vrijwel onontkoombare conclusie dat het artistieke niveau dat hij op zijn laatste halte, New York, wist te bereiken, in zijn vertrouwde Europa onmogelijk zou zijn geweest.
Dat Hanssen al eerder wel degelijk de juiste weg wist naar het schrijven van een echte biografie blijkt, wat leven en werk van Mondriaan betreft, uit 'De schepping